Πολλές φορές βλέπουμε το φαινόμενο να πλημμυρίζουν χωράφια λόγω βροχοπτώσεων ή υπερχείλιση ποταμών ή λόγω καταστροφών σε φράγματα. Η διάρκεια που είναι πλημμυρισμένο το χωράφι είναι καθοριστικός για την σωτηρία της υπάρχουσας καλλιέργειας που έχουμε αλλά και για την επόμενη καλλιέργεια που θα καλλιεργήσουμε.
Επιπτώσεις στην καλλιέργεια και στο περιβάλλον
Μετά από πλημμύρες μιλάμε για τον άμεσο θάνατο των φυτών όταν οι ρίζες βρίσκονται σε κορεσμένο έδαφος, δεν οξυγονώνονται και δεν συμβαίνουν οι φυσιολογικές λειτουργίες των φυτών ή τoν έμμεσο λόγω ασθενειών (σήψεις ριζών. σήψεις λαιμού, σκληρωτινιάσεις κ.α).
Οι καιρικές συνθήκες μετά την πλημμύρα είναι καθοριστικές για την επιβίωση των φυτών. Παράδειγμα αν μετά από πλημμύρα έχουμε ζεστό άνεμο, θα δημιουργηθεί κρούστα στο έδαφος και έχουμε προβλήματα ανάπτυξης φυτών. Πολλές καλλιέργειες ενδεχομένως στο στάδιο του σπόρου να έχουν μεγαλύτερη αντοχή και να μην φαίνεται εξ αρχής κάποιο πρόβλημα στην καλλιέργεια, αλλά μετά να έχουμε εκδηλώσεις ασθενειών. Τα νεαρά φυτά είναι ευαίσθητα διότι καλύπτονται ολόκληρα από το νερό. Η βλάβη καθορίζεται από την διάρκεια της πλημμύρας, στάδιο της καλλιέργειας, την θερμοκρασία κατά την πλημμύρα. Οι υψηλές θερμοκρασίες κατά την πλημμύρα ανεβάζουν τις μεταβολικές διεργασίες του φυτού επομένως αν έχουμε υψηλές θερμοκρασίες υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα θανάτου των φυτών. Οι πλημμύρες συνήθως προκαλούν απώλεια αζώτου από το έδαφος και χρειάζεται αντικατάσταση.
Τα ύδατα σε μεγάλες πλημμυρισμένες εκτάσεις (όχι μόνο καλλιεργούμενων εδαφών) ενδεχομένως να είναι μία μίξη από χημικές ουσίες, ακατέργαστα λύματα, βαρέα μέταλλα και άλλων ουσιών. Με αυτές τις συνθήκες είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ότι πολλά παθογόνα μπορούν να βρουν κατάλληλες συνθήκες ανάπτυξης τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις ολικών καταστροφών επεμβαίνουν και οι φορείς δίνοντας οδηγίες τόσο για την διαχείριση της κατάστασης.
Αντοχές στην πλημμύρα ανά καλλιέργεια
Τα φυτά προσπαθούν να αντισταθούν στην πλημμύρα κλείνοντας τα στομάτια και μειώνοντας τις φυσιολογικές λειτουργίες της αναπνοής, διαπνοής και φωτοσύνθεσης.
Οι περισσότερες καλλιέργειες είναι ευαίσθητες σε πλημμύρες. Το καλαμπόκι έχει περίπου 2 με 4 ημέρες ανθεκτικότητα στην πλημμύρα. Το ρύζι εξαιρείται από τις ευαίσθητες καλλιέργειες. Η πατάτα είναι πολύ ευαίσθητη όπως και τα φασόλια ακόμα και μία μέρα πλημμυρισμένα.
Η λήψη απόφασης για το αν θα κρατηθεί ή όχι η καλλιέργεια μετά από πλημμύρα είναι απόφαση ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. Δεν θα αναφερθούμε για τον Ελγά εδώ γιατί πολλές περιπτώσεις ενδεχομένως να μην καλύπτει ο Ελγά. Εδώ μιλάμε για το αν είναι βιώσιμη η καλλιέργεια μετά από πλημμύρα. Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν ο πληθυσμός των φυτών, η ομοιομορφία των φυτών και εκτιμήστε την τελική δυνατή απόδοση, η χρονική περίοδος για το αν μπορεί να γίνει επανασπορά με καλές αποδόσεις (παράδειγμα δεν μπορεί να γίνει επανασπορά καλαμποκιού των Ιούλιο, επίσης τον Ιούνιο θα έχει μειωμένη απόδοση), το επιπλέον κόστος σποράς μιας καλλιέργειας, το μικτό κέρδος από την επανασπορά, δηλαδή αν καλύπτει το κόστος και των δύο καλλιεργειών και αν αφήνει ένα κέρδος.
Επιπτώσεις πλημμυρών στο έδαφος
Οι βλάβες στο έδαφος πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν για τον προγραμματισμό της επόμενης καλλιέργειας.
Το έδαφος σε πλημμυρισμένα εδάφη έχει χάσει ένα σημαντικό ποσοστό των μικροοργανισμών του εδάφους. Θα γίνει δυσκολότερη η αποικοδόμηση της οργανικής ύλης. Ενδεχομένως να παρουσιαστούν προβλήματα στην μετακίνηση του φωσφόρου όσο και του καλίου.
Αλλάζει η δομή του εδάφους, ενδεχομένως και το pH κ.α
Μετά από πλημμύρα μακράς διάρκειας θα χρειαστεί παρουσία γεωπόνου για να δώσει την κατεύθυνση αποκατάστασης του εδάφους. Θα πρέπει να παρθεί δείγμα και να αξιολογηθούν πολύ παράγοντες και να δοθούν οδηγίες κατεργασίας του εδάφους. Η βαθιά άροση πολλές φορές δεν συνιστάται.