Όλοι μας έχουμε αναρωτηθεί που κρύβονται αυτά τα ζιζάνια, πώς να είναι τόσο ανθεκτικά, γιατί κάποιες χρονιές να έχουν εξάρσεις.
- Σε χωράφια καθαρά χρόνια από καλλιέργειες λαχανικών την επόμενη χρονιά αν δεν γίνουν επεμβάσεις γεμίζουν από ζιζάνια.
- Επίσης κάποιες χρονιές τα ζιζάνια μας φαίνονται πιο ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα από τι τις επόμενες χρονιές που ακολουθούν. Οι καιρικές συνθήκες και άλλοι παράγοντες πολλές φορές επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα.
Το κάθε ζιζάνιο έχει το δικό τους βιολογικό κύκλο και την δικιά του συμπεριφορά που αν τον κατανοήσετε μπορεί να γίνει η διαχείριση των ζιζανίων ευκολότερη.
Όπως όλοι γνωρίζουμε τα ζιζάνια κατατάσσονται στα ετήσια (χειμερινά και θερινά) και στα πολυετή. Τα θερινά ζιζάνια αναλόγως το είδος και τις συνθήκες περιβάλλοντος μπορεί να μπορούν να έχουν πολλαπλές γενεές. Τα ετήσια αναπαράγονται από σπόρους και διαρκεί ο βιολογικός τους κύκλος έναν χρόνο ενώ τα πολυετή αναπαράγονται εγγενώς με σπόρο και αγενώς με υπόγειες δομές (στόλωνες, ριζώματα, κόνδυλοι κ.α).
Καταρχήν πρέπει να γνωρίζεται ποια ζιζάνια σας απασχολούν, αγοράστε έναν οδηγό ζιζανίων και καταγράψτε τα με ότι σημειώσεις σας έρθουν π.χ πυκνότητα τους στο χωράφι, ποια είδη εδάφους προτιμούν, αν τους ευνοεί το νερό ή αν δεν τα επηρεάζει και ότι άλλο σας φανεί ενδιαφέρον. Πρέπει να καταλάβετε πως αναπτύσσονται στις δικές σας συνθήκες.
Τα ζιζάνια κατατάσσονται σε κάποιες κατηγορίες όπως προείπαμε, επιλέξαμε να ασχοληθούμε με κάποιες εξ αυτών και να εστιάσουμε τους τρόπους αντιμετώπισης τους.
Πλατύφυλλα ζιζάνια με μικρούς σπόρους δεν χρειάζονται πάρα μόνο ελάχιστο έδαφος για να βλαστήσουν (1 με 2 εκατοστά) έχοντας γρήγορη ανάπτυξη και παράγουν τεράστιους αριθμούς σπόρων (χιλιάδες).
Παράδειγμα τέτοιων ζιζανίων είναι το βλήτο, λουβουδιά, αραρριχώμενο πολύγωνο, λάπαθο, πολυκόμπι, αντρακλα κ.α.
Υπάρχει μία αντίληψη που έχει ευρεία αποδοχή ότι επειδή είναι μικρά τα σποριόφυτα τους είναι και πιο ευπαθή, είναι σημαντικό να γνωρίζεται αυτήν την πληροφορία για να προγραμματίσετε εγκαίρως τις ενέργειες σας με του εμφανιστούν. Κάποιες καλλιεργητικές τεχνικές αναφέρονται πάρα κάτω για να σας βάλουν να σκεφτείτε
- Η καταστροφή των ζιζανίων με μηχανικά μέσα πριν την σπορά, όμως για να γίνει αυτό πρέπει να σκεφτείτε ότι είναι μικροί σπόροι άρα μπορείτε να βάζετε τον καλλιεργητή ή σβάρνα όσο πιο ψηλά μπορείτε με σκοπό να ανεβάσετε τα σπόρια επάνω για να βλαστήσουν πριν την σπορά. Αυτή η διαδικασία αναλόγως την πυκνότητα των ζιζανίων την προηγούμενη χρονιά μπορεί να γίνει δύο με τρεις φορές. Στόχος η εξάλειψη του μεγαλύτερου ποσοστού των ζιζανίων.
- Η ψευδοσπορά είναι πολύ αποτελεσματική, προετοιμάζοντας το χωράφι και <<σπέρνοντας>> το χωρίς σπόρο και ποτίζοντας από επάνω βοηθά στην μείωση των ζιζανίων.
- Να μην αφήνεται φυτά να σποριάσουν και να τα βγάζετε όταν εμφανίζονται.
- Με καθολικά ζιζανιοκτόνα πριν την σπορά στις άκρες των χωραφιών ή στα κανάλια.
- Η επιλογή της καλλιέργειας σας πρέπει να λαμβάνει υπόψιν τους πληθυσμούς των ζιζανίων που είχατε την προηγουμένη χρονιά. Η αντίληψη <<ε καλά μωρέ τα ζιζανιοκτόνα θα δράσουν>> είναι παρωχημένη.
Πλατύφυλλα ζιζάνια με μεγάλους σπόρους χρειάζονται περισσότερο έδαφος για να βλαστήσουν 2 με 4 εκατοστά. Είναι πιο ανταγωνιστικά από τα πλατύφυλλα με μικρά σπόρια, παράγουν λιγότερους σπόρους αλλά είναι πιο ανθεκτικοί οι σπόροι τους, επιβιώνουν πολλά χρόνια, τα σποριόφυτα είναι μεγαλύτερα κ.α
Παράδειγμα τέτοιων ζιζανίων είναι η αγριομελιτζάνα ή αλλιώς κολλιτσίδα, αγριοφασολιά κ.α. Κάποιες καλλιεργητικές τεχνικές αναφέρονται πάρα κάτω για να σας βάλουν να σκεφτείτε
- Η καταστροφή των ζιζανίων με μηχανικά μέσα πριν την σπορά μία δύο φορές.
- Η καθυστέρηση της σποράς ώστε να υπάρχει περισσότερος χρόνος για να βγούνε περισσότερα ζιζάνια.
- Η ψευδοσπορά είναι πολύ αποτελεσματική, προετοιμάζοντας το χωράφι και <<σπέρνοντας>> το χωρίς σπόρο και ποτίζοντας από επάνω βοηθά στην μείωση των ζιζανίων.
- Να μην αφήνεται φυτά να σποριάσουν και να τα βγάζετε όταν εμφανίζονται.
Εαρινά στενόφυλλα παράγουν μεγάλες ποσότητες σπόρων και βλαστάνουν στα 0,5 με 2 εκατοστά. Αυτά τα ζιζάνια σχετίζονται με την μειωμένη προετοιμασία των χωραφιών πριν την σπορά και επίσης θα βλαστίσουν ευκολότερα στα συμπιεσμένα εδάφη.
Παραδείγματα τέτοιων ζιζανίων σετάρια, αιματόχορτο, μουχρίτσα κ.α Κάποιες καλλιεργητικές τεχνικές αναφέρονται πάρα κάτω για να σας βάλουν να σκεφτείτε
- Η ψευδοσπορά είναι πολύ αποτελεσματική, προετοιμάζοντας το χωράφι και σπέρνοντας το χωρίς σπόρο και ποτίζοντας από επάνω βοηθά στην μείωση των ζιζανίων.
- Καλή προετοιμασία των χωραφιών πριν την σπορά.
- Τα σπορόφυτα των ζιζανίων είναι ευαίσθητα μόλις εμφανισθούν άρα προσαρμόστε τις εργασίες σας εκείνο το διάστημα (ψεκασμούς, σκαλιστήρια κ.α)
- Στις άκρες των καλλιεργειών που συμπιέζεται το χώμα είναι πιο εύκολο στο να εμφανισθούν τα ζιζάνια.
Χειμωνιάτικα ζιζάνια εμφανίζονται το φθινόπωρο ή την άνοιξη είναι επιθετικά ζιζάνια κυρίως στις πρώιμες καλλιέργειες.
Παραδείγματα τέτοιων ζιζανίων είναι το άγριο σινάπι, λάμιο κ.α Κάποιες καλλιεργητικές τεχνικές αναφέρονται πάρα κάτω για να σας βάλουν να σκεφτείτε
- Η επιλογή καλλιεργειών, πρέπει να αποφεύγονται καλλιέργειες χειμωνιάτικες και να προτιμώνται οι καλοκαιρινές καλλιέργειες.
- Πάρτε μία άποψη από την καταπολέμηση του άγριου σιναπιού
Πολυετή ζιζάνια είναι αυτά τα οποία χρειάζονται περισσότερο από δύο χρόνια για να γίνει ο βιολογικός τους κύκλος. Τα πολυετή αναπαράγονται εγγενώς με σπόρο και αγενώς με υπόγειες δομές (στόλωνες, ριζώματα, κόνδυλοι κ.α) που επιβιώνουν πολλά χρόνια σε αυτές. Είναι πολύ δύσκολα ζιζάνια στην καταπολέμηση τους με ζιζανιοκτόνα.
Παραδείγματα τέτοιων ζιζανίων είναι το κίρσιο, η αγριάδα, η κύπερη, ο βέλιουρας κ.α Κάποιες καλλιεργητικές τεχνικές αναφέρονται πάρα κάτω για να σας βάλουν να σκεφτείτε
Ο στόχος μας εδώ είναι να εξαντληθούν τα αποθέματα στα όργανα αποθήκευσης να μην επιτρέψουμε να έχουν ανθοφορία και να μην θα εξαπλωθούν τα ζιζάνια.
Εδώ θα πρέπει να δείτε το πρόβλημα σας, να εστιάσετε που βρίσκεται στο χωράφι σας , να δείτε μήπως με κάποιο καλλιεργητή με σβάρνα ίσως μπορείτε να βγάλετε κάμποσα από αυτά (ρίζώματα, στόλωνες κτλ.) εκτός χωραφιού. Η συνεχόμενη αναμόχλευση των χωραφιών 2 φορές όργωμα και 2-3 σβάρνες μειώνουν αισθητά το πρόβλημα τεμαχίζοντας και εξαντλώντας τα αποθέματα στα όργανα αποθήκευσης.