Το άρθρο είναι αναδημοσίευση από το greenside.gr

Το ταπεινό χαμομήλι με την ευωδιαστή παρουσία ξέρει να επιβάλλεται στους χώρους του και να κάνει τους άλλους να εκτιμούν τις ικανότητές του. Όμως, προσοχή στη συλλογή και τη χρήση, για να απολαύσετε μόνο τα οφέλη και αν θέλετε το δικό σας χαμομήλι, μαζέψτε το από την ελεύθερη φύση ή καλλιεργήστε το στον κήπο και τη βεράντα!

Καθώς προχωρά η άνοιξη, η χαρακτηριστική μυρωδιά του, πλημμυρίζει την ατμόσφαιρα στις ελεύθερες εκτάσεις, κυρίως μακριά από την πόλη, αν και εμφανίζεται σε οποιαδήποτε ακαλλιέργητη έκταση. Δεν χρειάζεται λοιπόν, να στέκεστε μόνο στις ετικέτες των προϊόντων με τα αποξηραμένα άνθη του. Αν βρεθείτε στην εξοχή, έχετε τη δυνατότητα εκτός από το να απολαύσετε την εικόνα του και να το μαζέψετε.  Και αν βέβαια είστε από τους μεγάλους θαυμαστές του, μπορείτε και να το καλλιεργήσετε. Έτσι, κερδίζετε διπλά, επειδή με την βοήθεια της φύσης, θα συντηρούνται κοντά σας οι μικρές αρωματικές μαργαρίτες και με τη συνδρομή του νερού -όποτε χρειάζεται- θα έχετε ένα γευστικό ρόφημα, ένα ξεχωριστό υγρό με πολύτιμες ιδιότητες.

Η γνωριμία

Το πλέον κοινό χαμομήλι ή αλλιώς ματρικάρια το χαμαίμηλον (Matricaria chamomilla της οικογένειας Compositae) είναι ένα ποώδες ετήσιο φυτό με ύψος 20-50 εκ., που φυτρώνει σε πολλές τοποθεσίες, σε κάμπους και πλαγιές. Μάλιστα, ο λαός μας το αποκαλεί και χαμόμηλο ή λουλούδι του Αγίου Γεωργίου.

Μετά τα μέσα της άνοιξης μέχρι και νωρίς το φθινόπωρο, εμφανίζει τις άφθονες χαρακτηριστικές μικρές μαργαρίτες του, οι οποίες ομορφαίνουν το πράσινο περιβάλλον. Σημασία όμως, έχει πως το χαμομήλι είναι ένα φαρμακευτικό φυτό, ένα πολύτιμο βότανο. Τα άνθη του διαθέτουν ενδιαφέροντα συστατικά, υπεύθυνα για τις ιδιότητες που το χαρακτηρίζουν.  Φυσικά, το βασικότερο και σπουδαιότερο όλων είναι το έντονα καταπραϋντικό αιθέριο έλαιο.

Παραδοσιακά, ο λαός μας άρχιζε το μάζεμα του χαμομηλιού την ημέρα που γιορτάζει ο Άγιος Γεώργιος, γι’ αυτό και το αποκαλούσαν “τ’ Αϊ Γεωργιού το λουλουδάκι”. Η συλλογή εξακολουθούσε έως της Αναλήψεως και “πάντα μέσα στο Χριστός Ανέστη”, όπως λένε στην Κρήτη. 

Το ρόφημα και οι ιδιότητες

Από τα αρχαία χρόνια χρησιμοποιούσαν το χαμομήλι σε διάφορες περιπτώσεις και κυρίως ως παυσίπονο και αντιπυρετικό. Ο Ιπποκράτης είχε ανακαλύψει τις ηρεμιστικές του ιδιότητες, αλλά και το ότι βοηθούσε στο πεπτικό σύστημα. Σήμερα, το φυτό αυτό είναι πια αρκετά δημοφιλές, επειδή, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορεί να προσφέρει πολλά στον άνθρωπο με την μορφή κυρίως, αφεψήματος ή εγχύματος.

Το αφέψημα είναι το υγρό που προκύπτει αν βράσει για λίγα λεπτά νερό (150-180 γρ.) με μια μικρή ποσότητα αποξηραμένου χαμομηλιού (10-15 γρ.). Αυτός ο τρόπος είναι και ο πιο κοινός για να φτιάξετε το γνωστό ρόφημα. Όμως, για να διατηρηθεί περισσότερο αιθέριο έλαιο, η Βοτανοθεραπευτική προτείνει μια άλλη μέθοδο με αποτέλεσμα το έγχυμα. Για το σκοπό αυτό, σε νερό, που μόλις έχει βράσει, προστίθεται λίγο χαμομήλι και παραμένει -σκεπασμένο- για 5′ με 7΄ λεπτά περίπου. Φυσικά, και στις δύο περιπτώσει,ς ακολουθεί φιλτράρισμα και για μια καλύτερη γεύση, προσθήκη λίγου μελιού.

Προσοχή: Μην αφήνετε, φτιάχνοντας το αφέψημα, να βράζει πολύ ώρα το νερό με το αποξηραμένο χαμομήλι, ούτε να μένει πολύ ώρα στο έγχυμα, δηλαδή πριν το φιλτράρετε και το πιείτε.

Χρήση ναι. Κατάχρηση όχι!

Εσωτερικά:

• Το ρόφημα του χαμομηλιού διευκολύνει την πέψη, ανοίγει την όρεξη και βοηθά στα προβλήματα του στομαχιού, ακόμα και στο έλκος. Καταπολεμά νευραλγίες, μυαλγίες και γενικά, πόνους από μυϊκούς σπασμούς, όπως είναι και οι πόνοι περιόδου. Είναι αντιπυρετικό, τονώνει το ανοσοποιητικό, ενώ καταπραΰνει τους ερεθισμένους βλεννογόνους.
• Ένα ζεστό αφέψημα χαμομηλιού, ειδικά συνδυασμένο με τίλιο, βοηθά πολύ σε νεύρωση στομάχου, αλλά και σε οξεία φάση του ευερέθιστου εντέρου.
• Η χρήση του ξεκουράζει και χαλαρώνει, αλλά με προσοχή και χωρίς υπερβολές. Δηλαδή, δεν πρέπει κάποιος να πίνει μεγάλες ποσότητες, ούτε πολύ συχνά, επειδή αυτό δεν έχει θετικά αποτελέσματα και μπορεί να βλάψει τον οργανισμό.
• Ένα ζεστό ρόφημα χαμομηλιού λειτουργεί και κατά της υπέρτασης. Για το λόγο αυτό, αν συνήθως, έχετε υπόταση, μην το πίνετε σκέτο, αλλά συνδυάστε το καλύτερα με λίγο τσάι βουνού.
• Το σπουδαίο φυτό επιπλέον, έχει αντιαλλεργικές, αντιφλεγμονώδεις, αλλά και επουλωτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται εσωτερικά, αλλά και εξωτερικά, όπως αναφέρεται στη συνέχεια.

Χαλαρώστε από την υπερένταση της ημέρας με ένα ζεστό χαμομήλι, φτιαγμένο μόνο με λίγα αποξηραμένα λουλουδάκια χαμομηλιού.

 Εξωτερικά:

• Το δροσερό έγχυμά του εφαρμόζεται σε ήπιες πληγές, σε φλεγμονές, καθώς και σε ορισμένους ερεθισμούς του δέρματος, ακόμα και σε ήπιας μορφής έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα.
• Το αιθέριο έλαιο του χαμομηλιού τονώνει την ευαίσθητη και ειδικά την ξηρή επιδερμίδα. Βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στο δέρμα και καταπολεμά βλαβερούς μικροοργανισμούς.

• Οι κομπρέσες από δροσερό και ελαφρύ αφέψημα στις λιπαρές περιοχές του προσώπου βοηθούν στην αντιμετώπιση των μαύρων στιγμάτων.  Επίσης, είναι χρήσιμες αν παραμείνουν για μερικά λεπτά σε μάτια ερεθισμένα, κουρασμένα, με πρησμένα βλέφαρα ή και με μαύρους κύκλους.
• Το έγχυμα του χαμομηλιού στο μπάνιο αρωματίζει το νερό, ενώ συγχρόνως το κάνει πιο ευχάριστο και ικανό να ανακουφίσει και να ξεκουράσει περισσότερο.

Προσοχή: Σε ορισμένες, μάλλον σπάνιες, περιπτώσεις, το χαμομήλι έχει συνδεθεί με αλλεργικές αντιδράσεις όταν καταναλώνεται εσωτερικά ή χρησιμοποιείται τοπικά. Ειδικά, αν είστε αλλεργικοί σε κάποιο μέλος της οικογένειας του χαμομηλιού, όπως είναι οι μαργαρίτες και τα χρυσάνθεμα, ίσως να είστε αλλεργικοί ή ευαίσθητοι στο χαμομήλι. Έτσι κι αλλιώς, αν παρατηρήσετε κάποια ενόχληση, διακόψτε τη χρήση.

Συλλογή και αποξήρανση

Μετά τις 20 Απριλίου, Μάιο, ακόμα και Ιούνιο, μακριά από ώρες που υπάρχει υγρασία στην ατμόσφαιρα, στη βλάστηση ή στο χώμα, μπορείτε να μαζέψετε χαμομήλι από μέρη που δεν πλησιάζουν ζώα, ούτε βρίσκονται κοντά σε δρόμους με μεγάλη κυκλοφορία οχημάτων. Κόβετε μόνο τα ανοιγμένα άνθη με πολύ μικρό κομμάτι μίσχου. Τοποθετήστε τα πάνω σε καθαρό απορροφητικό χαρτί, σε σκιερό, δροσερό χώρο με καλό αερισμό. Αφού περάσουν λίγες ημέρες -7 με 8, το πολύ 10 σε αριθμό- ελέγξτε τα και συγκεντρώστε τα προς φύλαξη σε γυάλινα δοχεία.

Το δικό σας χαμομήλι

Στο εμπόριο και ειδικά, σε γεωπονικά καταστήματα μπορείτε να βρείτε χάρτινες συσκευασίες με σπόρους χαμομηλιού, οι οποίοι εξασφαλίζουν τον πολλαπλασιασμό του. Η σπορά πραγματοποιείται την άνοιξη, όταν η θερμοκρασία δεν έχει ανέβει πάνω από 20-22 βαθμούς Κελσίου και σε ζεστές περιοχές το φθινόπωρο.

Σε φυτοδοχεία με μικρό ύψος και με αφράτο χώμα, σκορπίζετε τους σπόρους, αφού τους ανακατέψετε με άμμο ποταμίσια. για ομοιόμορφη κατανομή. Σε ηλιόλουστα ή ημισκιερά μέρη, με λίγο νερό για να μένει ελαφρά νωπό το χώμα, θα βλαστήσουν οι σπόροι και θα εμφανιστούν τα μικρά φυτά. Τότε τα ξεχωρίζετε με προσοχή, αφήνοντας αρκετό χώμα στις ρίζες. Φυτεύετε σε αποστάσεις των 30 εκ. και καλύτερα, σε ηλιόλουστες θέσεις. Χωρίς ιδιαίτερες φροντίδες και με λίγο πότισμα το δικό σας χαμομήλι θα μεγαλώνει μόνο για σας, ένα ακόμα δώρο της φύσης για τον κήπο ή τη βεράντα.

Μπορείτε να σας ενδιαφέρουν τα παρακάτω άρθρα

Χαμομήλι: Καλλιεργητικές Τεχνικές

Δενδρολίβανο: Καλλιεργητικές Τεχνικές

Βασιλικός: Καλλιεργητικές τεχνικές