Η γλυκοπατάτα η πεντανόστιμη, δεν είναι ακόμα πολύ γνωστή στο ελληνικό κοινό, τα τελευταία χρόνια την συναντάμε σε μαγειρικές συνταγές. Είναι ένα πολύ γευστικό λαχανικό πλούσιο σε διατροφικά στοιχεία και με μεγάλη κατανάλωση στο εξωτερικό. Είναι μια καλλιέργεια που θα μπορούσατε να την πειραματιστείτε τόσο για το ελληνικό κοινό όσο και για εξαγωγή. Στον κήπο θα ήταν μια εναλλακτική πρόταση που θα σας προτείναμε. Η καταγωγή της είναι από την κεντρική Αμερική (Περού). Το εδώδιμό της μέρος είναι ρίζα (κονδυλόρυζα- ψευδoκόνδυλοι). Στην Ελλάδα καλλιεργείτε κυρίως στην Νότια Ελλάδα αλλά δεν έγινε ακόμα σε ευρεία επαγγελματική κλίμακα. Στην Ελλάδα ακόμα δεν καλλιεργείτε για βιομηχανική χρήση, ούτε για ζωοτροφή όπως σε άλλες χώρες.
Γιατί να την βάλεις στην διατροφή σου;
Πολύ καλή πηγή θρεπτικών συστατικών ειδικά την βιταμίνης c , και λόγω των υψηλών θρεπτικών βοηθάει στην καλή υγεία του ανθρώπου και έχεις μία αίσθηση ότι έχει χορτάσει τρώγοντας την (λόγω των υψηλών φυτικών ινών) και μπορεί να σε κρατήσει περισσότερο χρόνο από το επόμενο γεύμα έχοντας μια γλυκιά γεύση..
Λατινική ονομασία: ibonaea Batatas της οικογένειας Convolvulaceae.
Ποικιλίες: Υπάρχουν πολλές ποικιλίες με διαφορετικά χαρακτηριστικά και η επιλογή θα γίνει βάση αυτών:
- Χρώμα δέρματος: λευκό, κίτρινο, πορτοκαλί
- Χρώμα σάρκας: λευκή, κίτρινη, πορτοκαλί, κόκκινη
- Ανθεκτικότητες – ανεκτικότητες σε ασθένειες εχθρούς και θερμοκρασίες
- Πρωιμότητα και οψιμότητα
- Ο εγκλιματισμός της στο μικρόκλιμα της περιοχής μας
- Περιεκτικότητα υψηλή σε άμυλο χαμηλή σε σάκχαρα
- Περιεκτικότητα υψηλή σε σάκχαρα και χαμηλή σε άμυλο ( Αυτή μας αρέσει εμάς να τρώμε πιο πολύ και είναι συνήθως πορτοκαλί τόσο στο δέρμα της όσο και μέσα)
- Ημέρες από την μεταφύτευση (από 90 έως 160)
Και επιλέγουμε την ποικιλία που έχει πιο πολλά κοινά χαρακτηριστικά σε αυτό που έχουμε ανάγκη.
Πολλαπλασιασμός: Κυρίως με μοσχεύματα από κονδυλόριζες δηλαδή κάνουμε προ βλάστηση (1-2 μήνες πριν την μεταφύτευση) και δημιουργούνται βλαστοί, όπου παίρνουμε τα μοσχεύματα και τα μεταφυτεύουμε απευθείας στο χωράφι. Επίσης μία μέθοδος που γίνεται σε φυτώρια στο εξωτερικό είναι με μοσχεύματα από τους βλαστούς της. Γενικά να επιλέγεται φυτώρια που πληρούν όλους τους κανόνες φυτουγείας και μπορούνε να σας παρέχουν τα απαραίτητα πιστοποιητικά.
Εποχή σποράς: Πρέπει να περάσουν οι παγετοί για τα καλά και μετά να αρχίσουμε να μεταφυτεύουμε τα νεαρά φυτά στο χωράφι ή στον κήπο, δεν βιαζόμαστε. Από αρχές Μαΐου και αναλόγως τον καιρό μεταφυτεύουμε τα φυτά.
Η μεταφύτευση της γλυκοπατάτας γίνεται κυρίως αρχές Μαΐου. Δημιουργούμε αυλάκια όπως της πατάτας και τοποθετούμε οριζόντια του αυλακιού το μόσχευμα, υπάρχει μία εύκολη τεχνική που θα σας την πούνε οι τοπικοί γεωπόνοι ώστε κάποια <μάτια> να είναι εντός του εδάφους όπου και από εκεί θα σχηματιστούν οι ψευδοκόνδυλοι. Επίσης σε προηγμένες τεχνολογικά χώρες έχουν και φυτά που τα κάνουν μεταφύτευση.
Αποστάσεις σποράς και φύτευσης: Κάθε ποικιλία έχει τις δικές της απαιτήσεις στις αποστάσεις σποράς ακόμα και η σύσταση του εδάφους επηρεάζει τις αποστάσεις. Ένας μπούσουλας είναι 35 cm φυτό από φυτό εντός της γραμμής και 90 cm περίπου γραμμή από γραμμή.
Ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες ανάπτυξης: Όπως αναφέραμε η γλυκοπατάτα προέρχεται από κεντρική Αμερική επομένως είναι φυτό του καλοκαιριού, οι ιδανικές θερμοκρασίες ανάπτυξης είναι 18-33 ° C. Στις παγωνιές εντοπίζονται προβλήματα στο φυτό, για αυτό φυτεύομε στο χωράφι αρχές Μαΐου όπου η βραδινή έχει ξεπεράσει τους 12° C. Επίσης αποφεύγουμε να σπέρνουμε σε σημεία που είναι πολύ ηλιόλουστα μέρη γιατί θα έχουμε μικρότερους κονδύλους και μεγάλα φυτά.
Εδαφολογικές συνθήκες: Το έδαφος που θα επιλεγεί να είναι ελαφράς σύστασής να στραγγίζει καλά και να αερίζεται. Γενικά έχει μεγάλες απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά. Δεν πρέπει να επιλέγονται συνεκτικά εδάφη που κρατούν υγρασία γιατί θα υπάρχουν προβλήματα με μυκητολογικές ασθένειες στις ρίζες άρα στο προϊόν, συνιστάται βελτίωση τέτοιων εδαφών. Ιδανικό pH εδάφους 6 με 7. Κατά την φύτευση το χώμα πρέπει να είναι πολύ καλά δουλεμένο (στον ρώγο του) χωρίς σβόλους ώστε να στραγγίζει και να αερίζεται και να έχετε την αίσθηση ότι είναι μαλακό αλλά πατημένο. Η θερμοκρασία εδάφους κατά την μεταφύτευση έχει καθοριστικό ρόλο. Μπορούμε για να αυξήσουμε την θερμοκρασία του εδάφους στον κήπο με κάλυψη πανιού εδαφοκάλυψης συν του ότι θα μας βοηθήσει στην καταπολέμηση των ζιζανίων.
Λίπανση: Μεγάλες ανάγκες σε λίπανση. Για την καλλιέργεια στο στρέμμα απαιτούνται για μία καλή παραγωγή περίπου 13 μονάδες Ν, 8 μονάδες P και 18 μονάδες K. Καλό θα είναι να υπάρχει εδαφική ανάλυση για να γνωρίζεται τις μονάδες που πρέπει να προσθέσετε. Η λίπανση του αζώτου γίνεται τόσο στην βασική όσο και με επιφανειακή λίπανση, συνήθως στο άζωτο και το κάλιο εφαρμόζονται οι μισές μονάδες στην βασική και το υπόλοιπο με επιφανειακή. Για τον κήπο μας τοποθετούμε κομπόστ, τύρφη, κοπριά κ.α. Προσθέτουμε κάθε 20 ημέρες κάποιο βιολογικό λίπασμα που έχουμε φτιάξει εμείς η του εμπορίου.
Άρδευση: Υψηλές ανάγκες σε νερό. Πότισμα σχεδόν κάθε 2-3 ημέρες το καλοκαίρι, καλό είναι να έχετε υγρασιόμετρα εδάφους ώστε να υπάρχει σταθερή υγρασία. Προτείνετε το πότισμα με σταγόνα για αποφυγή ασθενειών σε σχέση με τον καταιονισμό. Τελικά ο τύπος άρδευσης θα εξαρτηθεί από τους ακόλουθους παράγοντες, διαθεσιμότητα του υπάρχοντος εξοπλισμού, ποσότητα και ποιότητα διαθέσιμου νερού, κόστος (πετρέλαιο, ρεύμα κτλ.) κ.α.
Εχθροί: Φοβόμαστε τους εχθρούς εδάφους , σιδηροσκούλικα, κρεμμυδοφάγους κ.α. Εδώ θα πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες επεμβάσεις με εγκεκριμένα εντομοκτόνα.
Ασθένειες: Πολλές σήψεις ( Φουζάρια, βακτήρια κ.α) και ιώσεις καλό είναι να παίρνονται όλα τα μέτρα φυτουγείας και να γίνονται οι κατάλληλες επεμβάσεις με εγκεκριμένα σκευάσματα.
Συγκομιδή: Η συγκομιδή για της γλυκοπατάτας συλλέγεται όταν οι καρποί έχουν το κατάλληλο μέγεθος για εκεί που θα το διαθέσουμε. Η συγκομιδή γίνεται είτε με το χέρι είτε με μηχανές όπως στην πατάτα (έχουμε όμως περισσότερα χτυπήματα). Εδώ ακολουθούμε τις καλλιεργητικές τεχνικές όπως στην πατάτα, όταν δούμε ότι ξεραίνεται το φύλλωμα καταστρέφουμε το υπέργειο μέρος του φυτού με έναν καταστροφέα. Όπως οι κοινές πατάτες οι γλυκοπατάτες μετα την συγκομιδή ακολουθούν την διαδικασία της μεθωρίμανσης όπου θα πρέπει να γίνει με καθοδήγηση. Η αποθήκευση τους είναι πολύ μεγάλη έως και 7 μήνες στους 12 ° C με υψηλή σχετική υγρασία.
Μπορεί να σας ενδιαφέρουν τομάτα, μελιτζάνα, πιπεριά, πατάτα