Ίσως να μην το γνωρίζεται αλλά είναι μία καλλιέργεια που εντάσσεται στις μεγάλες καλλιέργειες και εκατομμύρια στρέμματα καλλιεργούνται στον κόσμο τόσο για τρόφιμο, για τα ελαία του, για ζωοτροφή, καλλυντικά κ.α. Οι υψηλές τιμές του έφεραν τον Έλληνα αγρότη στο να μπει σε αυτήν την καλλιέργεια.

Η αραχίδα είναι ετήσιο, ποώδες, αυτόγονιμοποιούμενο φυτό. Ο καρπός του είναι ένας λοβός με έναν έως πέντε σπόρους. Το φυτό παράγει τους καρπούς του (φιστίκι) κάτω από το έδαφος.  Από τη φύτευση έως την συγκομιδή ανάλογα με την καλλιεργούμενη ποικιλία απαιτούν 100 έως 150 ημέρες.

Η Αραχίδα μπορεί να καλλιεργηθεί για την ξηρή αγορά, ψημένα η άψητα φιστίκια, για φυστικοβούτυρου, αραχιδέλαιο και άλλα προϊόντα διατροφής.

Ο σπόρος περιέχει 25 έως 32% πρωτεΐνη και 42 έως 52% έλαιο. Τα  450 γραμμάρια φιστικιών έχουν υψηλή ενέργεια ισάξια με  2 κιλά βοδινού, 1,5 κιλά τυριού Cheddar και 36 μεσαίου μεγέθους αυγά (Woodroof, 1983).

Λατινική ονομασία: Η λατινική ονομασία είναι φιστίκια Arachis hypogaea της οικογένειας των Fabaceae (Ψυχανθή). Η καταγωγή του φυτού είναι από την Νότια Αμερική.

Ποικιλίες: Υπάρχουν διάφορων τύπων αραχίδων τα βιρτζίνια, τα runner από το υποείδος A. hypogaea hypogaea  και τα Βαλένθια και τα Ισπανικού τύπου από το υποείδος A. hypogaea fastigiata. Τα Βιρτζίνια έχουν τα μεγάλους σπόρους, ενώ τα φιστίκια Runner είναι μεσαίου μεγέθους. Τα ισπανικά είδη έχουν μικρότερους στρογγυλά. Στην Ελλάδα κυρίως καλλιεργούνται κυρίως τα βιρτζίνια. Συνήθως οι ποικιλίες με μεγάλους σπόρους προορίζονται για την ξηρή αγορά.

Εποχή σποράς:  Η σπορά γίνεται από αρχές Μαΐου έως τέλη.  Οι αποστάσεις φυτεύσεις για την Ελλάδα εξαρτώνται από τον διαθέσιμο εξοπλισμό φύτευσης και συγκομιδής, οι στενότερες αποστάσεις γραμμή από γραμμή μας δίνουν μεγαλύτερες αποδόσεις. Η σπορά γίνεται τόσο με σπόρο γυμνό όσο και με το κέλυφος, καλύτερη φυτρωτικότητα έχει με γυμνό σπόρο αν είναι εμβαπτισμένος σε μυκητοκτόνο.

Η σπορά γίνεται με σπαρτικές καλαμποκιού, αποστάσεις 7 εκατοστά φυτό από φυτό, γραμμή από γραμμή εξαρτάται από το πώς γίνεται η εξαγωγή του πριν την συγκομιδή περίπου 50 -75 cm. Αυτές οι τεχνικές γίνονται σε σχέση με τον τρόπο εξαγωγής.

Το ιδανικό βάθος σποράς είναι 2-4 εκατοστά για τις σπορές αρχές Μαΐου, για τις σπορές τέλη Μαΐου όσο αυξάνει η θερμοκρασία καλό είναι να μπαίνει βαθύτερα ειδικά στα αμμώδη εδάφη 5-8 εκατοστά.

Ιδανικές θερμοκρασίες ανάπτυξης:  Οι ιδανικές θερμοκρασίες κατά την σπορά είναι περίπου 13 °C. Για ανάπτυξη χωρίς προβλήματα στην ανθοφορία και στην καρπόδεση είναι περίπου 18-28 °C. Διαφοροποιήσεις τις θερμοκρασίες από τις ιδανικές έχουν επιπτώσεις στο φυτό με αποτέλεσμα και στην απόδοση.

Εδαφολογικές συνθήκες:  Το έδαφος που προτιμάται είναι ελαφριάς σύστασης, χαλαρά εδάφη, με καλή στράγγιση. Θέλουμε ένα έδαφος να είναι εύθρυπτο τόσο για την καλύτερη ανάπτυξη των λοβών όσο και την καλή συγκομιδή (να μην έχουμε απώλειες συγκομιδής). Αποφεύγουμε οργανικά, αργιλώδη εδάφη. Το ιδανικό pH 6 με 6,5.

Πότισμα: Μετά την ανθοφορία ελαφριά συχνά ποτίσματα, η υπερβολική άρδευση μας δημιουργεί προβλήματα στους λοβούς. Οι αυξημένες ανάγκες σε νερό είναι στην περίοδο της ανθοφορίας μέχρι το να δημιουργηθεί ο λοβός.

Λίπανση:  Για την καλλιέργεια απαιτούνται 15 μονάδες Ν αλλά ως ψυχανθές ένα μέρος αυτών το παίρνει από τα αζωτοδευσμευτικά βακτήρια, 6 μονάδες P , και 10 μονάδες Κ. Επίσης έχει υψηλές ανάγκες μαγνησίου και ασβεστίου. Για την επιλογή του κατάλληλου λιπάσματος και τις ποσότητας που θα χρησιμοποιηθεί καλό θα ήταν να υπάρχει μία εδαφολογική ανάλυση.

Εχθροί: Τετράνυχος δημιουργεί μεγάλα προβλήματα επίσης και τα έντομα εδάφους.

Ασθένειες: Η αραχίδα είναι ευαίσθητα σε πολλές ασθένειες σκληρωτίνια, ριζοκτόνια, κερκόσπορα και ο TSWV ένας πολύ σημαντικός ιός που δημιουργεί προβλήματα σε πολλές περιοχές.

Συγκομιδή – Αποθήκευση: Στις 40 με 60 ημέρες από την φύτευση τα φιστίκια ανθίζουν και παράγουν τους λοβούς σταδιακά. Ο χρόνος συγκομιδής καθορίζεται από πολλούς παράγοντες κυρίως για πού προορίζεται το προϊόν.

Τα  φιστίκια μπορούν  συλλεχθούν υγρά 35 έως 50% υγρασία,  ημίξερα 18 έως 25%, ή ξηρά 8 έως 10%. Για ξηρή κατανάλωση τα φιστίκια εξάγονται όταν έχουν πάρει ροζ χρώμα το 60 με 70%. Περίπου 120 με 150 ημέρες από την σπορά γίνεται η συγκομιδή. Όταν είναι έτοιμα τα φιστίκια και προορίζονται για ξερή ή ημίξερη κατανάλωση  όπως προείπαμε εξάγονται τα φυτά με ειδικά μηχανήματα όπως θα δείτε και στο video, ξεραίνονται από τον ήλιο και ειδική θεριστική μηχανή τα συλλέγει όταν έχουν υγρασία 6 με 10%. Την στιγμή κατά την εξαγωγή έχουν περίπου υγρασία 40-50%.

Μετά τη συγκομιδή ο καθαρισμός και η ξήρανση σε περιβάλλοντα με πολύ χαμηλή σχετική υγρασία βοηθούν στην διατηρισιμότητα του προϊόντος. Η μη καλή ξήρανση του προϊόντος δημιουργεί μούχλα και είναι επιρρεπής σε αφλατοξίνες.

Οι αποδόσεις για ένα χωράφι μπορεί να είναι από 300 έως 700 κιλά, πολλοί παράγοντες το καθορίζουν.

Πηγές

1983. LG. Woodroof, (ed.) Third edition. Peanuts, processing, products. AVI Publishing, Connecticut.