Έχει γίνει η συγκομιδή του αμπελιού και φθάσαμε στο τέλος της καλλιεργητικής περιόδου έχοντας φάει τα επιτραπέζια σταφύλια και πίνοντας τα κρασιά και τα τσίπουρα. Τα αμπέλια προετοιμάζονται να ανταπεξέλθουν στο κρύο του χειμώνα για να είναι έτοιμα να πετάξουν μπουμπούκια την άνοιξη. Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε στην βοήθεια που μπορούμε να προσφέρουμε στο αμπέλι μας που βρίσκεται σε μικρής κλίμακας (κήπους, μικρά κτήματα για οικιακή χρήση) να επιζήσει σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Θα αναφερθούμε κυρίως σε μικρής κλίμακας αμπέλια ανεξάρτητα αν κάποια από τα παρακάτω εφαρμόζονται και από επαγγελματίες αμπελουργούς. Ο επαγγελματίας αμπελουργός έχει να σκεφτεί το κόστος από κάθε καλλιεργητική ενέργεια, τα οφέλη και στην τελική το κέρδος που θα του αποφέρει.

Σε περιοχές  της βόρειας Ελλάδας πέρσι έφτασε και – 18 βαθμούς κελσίου με πολλές μέρες ολικό παγετό. Και πολλές φορές δεν είναι ζητούμενο απλά να επιζήσει το αμπέλι μας και να έχει υποστεί βλάβες από το κρύο αλλά να είναι εξίσου παραγωγικό και υγιές για την επόμενη χρονιά ώστε να έχει μία καλή παραγωγή. Ίσως οι παρακάτω μέθοδοι να σας φανούν δύσκολοι, μπορείτε να πειραματιστείτε με κάποιες από αυτές σε μικρής κλίμακας και να πάρετε κάποιες ιδέες.

Θα σας αναφέρουμε μεθόδους χειμερινής προστασίας του αμπελιού

• Καταρχάς μία βασική ενέργεια πριν την σπορά η επιλογή κατάλληλης ποικιλίας για την περιοχή σας που είναι η πιο σημαντική ενέργεια. Κάθε ποικιλία έχει συγκεκριμένα όρια ανοχής στο κρύο. Όμως δεν είναι αποτρεπτικό να καλλιεργείτε για προσωπική χρήση ποικιλίες που η θερμοκρασία ανοχής τους στο κρύο είναι υψηλότερη από τις θερμοκρασίες που έχει η περιοχή σας, απλά να ακολουθήσετε κάποια μέθοδο χειμερινής προστασίας.

• Η θέση που βρίσκεται το αμπέλι μας είναι καθοριστικός παράγοντας, αποφεύγουμε τις σπορές σε πατώματα επιρρεπή στο να έχουμε θύλακες παγετού. Επίσης επιλέγουμε χωράφια που να στραγγίζουν καλά ώστε ο κρύος αέρας που θα περνά από το αμπέλι σας να μην δημιουργεί εύκολα παγετούς. Θέσεις κατάλληλες είναι σε πλάγιες με νότιο προσανατολισμό.

• Η καλή υγεία των αμπελιών σας είναι πολύ σημαντική στο να ανταπεξέλθουν τα φυτά σε στρες από το κρύο. Πρέπει να είναι απαλλαγμένα από αρρώστιες και εχθρούς, χωρίς τραύματα και να έχει προηγηθεί η κατάλληλη λίπανση για να γίνουν όλες οι μεταβολικές διεργασίες του φυτού.
• Για πολύ κρύες περιοχές τοποθετούμε άχυρα από δημητριακά, κομποστ κ.α γύρω από την ρίζα για να γίνει μία μόνωση και από πάνω μπορούμε να ρίξουμε λίγο χώμα για να τα στερεώσουμε. Ειδικά με το χιόνι από πάνω είναι μια πολύ καλή μόνωση. Τα εμβολιασμένα αμπέλια είναι επιρρεπή σε χειμερινές βλάβες στην ένωση του μοσχεύματος με το υποκείμενο. Αν έχουμε εμβολιασμένη ποικιλία πρέπει να καλύψουμε καλά την ένωση μοσχεύματος με το υποκείμενο η με χώμα ή με υλικό μόνωσης. Την άνοιξη αφαιρούμε αυτό το εξτρά μονωτικό υλικό που προσθέσαμε. Είναι μία βιώσιμη τακτική για τους ερασιτέχνες αμπελουργούς, ίσως κοστοβόρα για τους επαγγελματίες.
• Μία άλλη μέθοδος για πάρα πολύ κρύες περιοχές είναι η φύτευση του αμπελιού σε χαντάκια με αρκετό βάθος ( 50-60 εκατοστά) και στην περίοδο της καλλιεργητικής περιόδου τοποθετούμε σιγά σιγά χώμα για να κλείσει το χαντάκι καθώς μεγαλώνει το αμπέλι. Όταν το αμπέλι βγει πάνω δεν θα χρειαστεί έξτρα μόνωση.
• Επίσης μπορούμε να δημιουργήσουμε μικρά χαντακάκια όπου θα βγάλουμε προσεκτικά τους βλαστούς από τα μέσα στήριξης και θα τα τοποθετήσουμε μέσα στα χαντακάκια και από πάνω θα τα μονώσουμε με χώμα και μονωτικό υλικό (άχυρο ή πανί) και την άνοιξη θα τα αφαιρέσουμε. Αυτή η τεχνική δεν είναι διαδεδομένη στην Ελλάδα.
• Πολλές βλάβες γίνονται από πρόωρο κλάδεμα τον χειμώνα, είναι καλό να γίνει το κλάδεμα όσο είναι αδρανή τα αμπέλια, μην σας ξεγελάσει όμως ένας καλός θερμοκρασιακά Ιανουάριος, μετά το κλάδεμα προκαλείτε νέα βλάστηση και ένας μετέπειτα παγετός μπορεί να δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα. Θα πρέπει να ξέρετε το ιστορικό της περιοχής σας για το πότε γίνονται παγετοί και να κάνετε τα κλαδέματα μετά.

Καλό είναι να μας αναφέρετε τους δικούς σας βιώσιμους τρόπους χειμερινής προστασία για να βοηθηθούν οι ερασιτέχνες συνάδελφοι σας